Algemene Informatie

Begraafplaats met baarhuisje en smeedijzeren hek, een Rotterdams monument.

Tussen 1873 en 1903 werden de doden uit Schiebroek begraven in Overschie. Toen Overschie de ruimte op de begraafplaats zelf nodig had moest Schiebroek op zoek naar een locatie voor een eigen begraafplaats. Gekozen werd voor een perceel van de weduwe Gerrigje Nicolaas - Bak. De weduwe verkocht een perceel van 35 bij 20 meter onder de voorwaarde dat ze een vrij graf voor zichzelf zou krijgen. Eind 1903 was de begraafplaats gereed en in 1904 werd de eerste dode er begraven.
Toen in 1920 de begraafplaats vol dreigde te raken, ging de gemeente op zoek naar een nieuwe locatie. Uiteindelijk verviel de noodzaak voor een eigen begraafplaats door de annexatie door Rotterdam in 1941. De laatste dode werd in 1954 begraven. In totaal zijn er op de begraafplaats 192 doden begraven, waaronder 83 kinderen.
In het verleden zijn er regelmatig plannen geweest om de dodenakker te ruimen, maar graf nummer 1, het graf van de weduwe Gerrigje Nicolaas - Bak, mocht niet geruimd worden.
Duidelijk is te zien, hoe de begraafplaats op een terp staat, de reden hiervoor is dat Schiebroek zo'n 5 meter beneden N.A.P. ligt.
De begraafplaats is niet toegankelijk voor publiek. (Digitaal beheer begraafplaats: Harry Pruijsten)

Begraafplaats aan de Ringdijk.

We zijn er allemaal al meerdere keren langs gekomen en misschien ook wel tijdens een wandeling tussen de spijlen van het monumentale hek door gekeken; het kerkhofje aan de Ringdijk in ons Schiebroek. Het ligt als een klein groen paradijsje tegen de dijk aan, omzoomd door beuken en treurwilgen. In 1902 werd een stuk grond gekocht van de weduwe H. Nicolaas – Bak, woonachtig in een boerderij aan de Ringdijk, waar nu de loopbrug van Park Plaswijck is gesitueerd. Aan de Rotterdamse aannemer Groen werd opdracht gegeven een begraafplaats aan te leggen. Medio 1904 was de aanleg voltooid en was er op het kerkhof ook een baarhuisje gebouwd. Het prachtige smeedijzeren hek met de spreuk 19 ‘Gedenk te sterven’ 03 is naar verluid het idee van de toenmalige gemeenteveldwachter Willem Naaijen geweest. Het is eigenlijk door hem waardoor ik “gepakt’ ben door dit rustieke kerkhof. Als voormalig politieman was ik geïnteresseerd in zijn verleden en heb hier uitgebreid onderzoek naar gedaan. Elders op deze site is bij zijn zerk een korte samenvatting hiervan geplaatst. Van het een komt het ander. Ik kwam in contact met Anton Schrama, getrouwd met een kleindochter van deze veldwachter. Anton zorgt al vijf jaar belangeloos voor het onderhoud van het kerkhof.
Al meerdere keren zijn er plannen gemaakt om dit kerkhofje te ruimen, maar het graf van de weduwe Nicolaas mag volgens een afspraak nooit geruimd worden, een onoverkomelijke hindernis en daarom is het er ook nog steeds.

Grote schade aan het kerkhof.

De begraafplaats is in gebruik geweest van 1904 tot 1956. Omstreeks 1972 is het kerkhof geweld aangedaan, óf door een storm óf door vandalisme, dat is niet bekend. Wél het resultaat; nagenoeg alle zerken zijn tegen de grond gegaan en gebroken. Inmiddels zijn de kapotte zerken weer gerestaureerd. Bij onderzoek bij het archief van de Gemeentelijke Begraafplaatsen in Crooswijk kreeg ik na enig aandringen (Wet op de Privacy) inzage in de registers. Hieruit bleek dat er 192 overledenen begraven zijn, waaronder 83 kinderen. De meeste kinderen waren overleden in hun eerste levensjaar. Alle namen met geboorte en sterfdatum van hen die hier begraven zijn, zijn nu bekend en het meest belangrijke; waar ze precies begraven zijn. Alle informatie welke bekend was bij voornoemde dienst is gekopieerd en samengevat in een map. Deze map is in het baarhuisje voor belangstellenden ter inzage.

Inmiddels zijn de zerken opnieuw en op een stevige manier geplaatst. Het kerkhof is geëgaliseerd en voorzien van nieuw grind, de bomen op een verantwoorde wijze gesnoeid en nieuwe beplanting aangebracht. Ook de letters op de zerken zijn weer leesbaar gemaakt en op de plaatsen waar geen zerken meer aanwezig zijn, blanco natuurstenen gelegd met naambordjes van de overledenen. In 2022 is een grote onderhoudsbeurt voltooid aan het bijna 120 jaar oude baarhuisje, een gemeentelijk monument. Zoals ook elders in Rotterdam hebben we te maken met verzakkingen. Helaas gaat het baarhuisje overhellen en moest er dringend een goed fundament onder worden aangebracht. Het valt onder zorg van de Gemeente Rotterdam, die gelukkig ook de kosten van deze werkzaamheden hebben gedragen.

Via deze site kunt u altijd een afspraak maken voor een bezoek aan de begraafplaats. Ook dit jaar is er in ieder geval een bezoek mogelijk in september op zaterdag in het kader van Open Monumentendag.

Harry Pruijsten