Algemene Informatie

De begraafplaats werd aangelegd in 1908 als onderdeel van het van het vierde 'Krankzinnigengesticht' van 'De Vereeniging tot Christelijke Verzorging van Geestes- en Zenuwzieken in Nederland' waarvoor een 86 ha groot terrein ten zuidwesten van Station Wolfheze was aangekocht.

Overleden patiënten kregen slechts een betonnen paaltje bij hun graf, alleen in zeldzame gevallen zorgde de familie voor een zerk of begroef zij de dode elders. Het gesticht was een kleine gemeenschap en niet alleen patiënten maar ook degenen die er werkzaam waren werden op deze begraafplaats begraven, maar wel op een afzonderlijk gedeelte met nieuwe nummering. Doktoren en directeuren vonden toen blijkbaar dat deze eenvoudige begraafplaats niet bij hun stand paste want zij kwamen hier niet te liggen.

In de oorlog werden op de begraafplaats twee massagraven aangelegd van de bijna 100 slachtoffers van een bombardement door de geallieerden voorafgaand aan de luchtlandingen van Market Garden. Op 17 september 1946 (precies twee jaar na bombardement) werd, na een herdenkingsdienst in Gereformeerde Kerk, op het massagraf van personeel en burgers het monument onthuld. Pas later werden bij het massagraf van de patiënten drie herdenkingsstenen geplaatst in een gemetselde entourage.

In 1945 werd een uitbreiding van de begraafplaats uitgevoerd naar ontwerp van tuinarchitect J. Vroom uit Glimmen, en in 1957 volgde nog een uitbreiding.
Gaandeweg woonden veel verzorgers niet langer op het ziekenhuiscomplex en werden ze in Oosterbeek of eigen woonplaats begraven. Dit werd ook de gang van zaken bij overleden patiënten. De begraafplaats raakte in verval en van ongeveer 1982 tot 1992 werden geen nieuwe graven geopend en waren er alleen nog bijleggingen.

In 1993 kreeg de begraafplaats een hoognodige opknapbeurt en werd ze royaal uitgebreid. Sindsdien vonden er naast cliënten en (oud-) personeel ook veel bewoners van het dorp Wolfheze hier hun laatste rustplaats. Cliënten en personeelsleden werden nu 'op rij' begraven. Ook herbegravingen kwamen voor als de familie wenste dat een elders begraven familielid tenslotte in Wolfsheze terugkeerde.

De begraafplaats is nu nog steeds in beheer van het ziekenhuis op dit perceel, dat sinds 1996 werd opgenomen in de Stichting De Gelderse Roos, en sinds 2009 in de Stichting Pro Persona. Het is daarom een particuliere begraafplaats en ook een monument van de Gemeente Renkum. Ook mensen van buiten de Stichting kunnen nu hier begraven worden.
Eens per jaar worden de doden met Lichtjesdag herdacht, waarbij ook bepaalde doden bij naam worden genoemd.

Er is sinds 1908 nooit geruimd. In totaal liggen er ongeveer 1000 mensen begraven. De laatste jaren zijn er ongeveer 6 à 7 begrafenissen per jaar. De secretaresse van de afdeling huisvesting van Pro Persona Wolfheze beheert de administratie. Ook van de graven zonder zerk heeft zij meestal nog de gegevens van de begravenen. Deze anoniem begravenen worden nu nog gemist omdat de toestemming om deze ook op de site op te nemen vooralsnog ontbreekt.

Bronnen:
Van doden met slechts een nummer tot een mooie begraafplaats (Wolfskreet 5e jaargang - maart 2007 (31-37))
Het collectief geheugen: Steffie Gomez, begraafplaats Wolfheze (https://www.youtube.com/watch?v=JfPzLT7G2UU)
Wolfheze: begraafplaats voor patiënten en personeel (https://overdegroenezoden.nl/wolfheze/#:~:text=Verscholen%20in%20de%20bossen%20rond,1993%20ook%20dorpsbewoners%20worden%20begraven)